Язгы томау: аллергияме әллә ОРВИМЫ? М.н. к., табиб – аллерголог-иммунолог, Лаборатор медицина буенча әйдәп баручы консультант, Роспотребнадзорның цнии эпидемиологиясенең CMD молекуляр диагностика үзәге эксперты Юлия Лутковская аңлата.   Язгы аллергик томау (поллиноз, латинча pollen – «серкә") барлыкка килгәч, еш кына мондый сорау туа: аның салкын тию түгеллеген ничек аңларга? Поллиноз җил белән серкәләнүче үсемлекләрнең серкәгә сизгерлеге арту белән бәйле, бу исә гистамин чыгаруга һәм аллергия симптомнары үсешенә китерә. Авыруның йогышлы һәм аллергик табигатен мөстәкыйль рәвештә аеру кыен була. Моның өчен кайбер үзенчәлекләргә игътибар итәргә кирәк. Поллинозны нәрсә характерлый Поллиноз билгеләре-борынның лайлалы бүлендекләре, ачык катып торучанлык, өянәксыман төчкерү (ун һәм аннан да күбрәк тапкыр); кычыту һәм күз кабаклары кызару, күз яшьләре агу. Тире кычыту, Тамак кычыту, йөткерү, буу пристублары да булырга мөмкин. Симптомнар кинәт, урамга чыккач, җилләтелгәч барлыкка килә яки көчәя. Аларның дәвамлылыгы һәм ачык булуы чәчәк ату активлыгына, явым-төшемнәргә, җил тизлегенә бәйле (күренешләре коры һәм җилле һава торышында көчәя һәм яңгырлы һава торышында кими). Поллиноз өчен ел саен бер үк вакытта (иртә язда, җәй башында яки ахырында) шикаятьләр барлыкка килү хас. Симптомнар башка климат зонасына күчкәндә юкка чыга, глюкокортикостероидлар һәм антигистамин препаратлар кабул иткәндә кими. Поллиноз еш кына яшьләрдә нәселдән килгән аллергия авыруларына бирешүчәнлек белән беренче тапкыр барлыкка килә һәм аллергия риниты, бронхиаль астма, кычыткан, атопик дерматит белән яраша. Еш кына үсемлекләрдән ясалган даруларга һәм косметикага аллергия күзәтелә. Серкә һәм азык аллергеннарының структуралары охшаш булу сәбәпле, азыкка үзара аллергик реакцияләр күзәтелә (мәсәлән, каен серкәсенә аллергия булганда алма, абрикос, чикләвекләргә реакция булырга мөмкин). Мондый симптомнар чәчәк ату чорында да, ел әйләнәсендә дә чагылырга мөмкин. ОРВИны нәрсә характерлый ОРВИ симптомнары акрынлап үсә, еш кына салкыннан соң яки авыру белән контакттан соң барлыкка килә. Симптомнарның дәвамлылыгы-14 көннән артык түгел. Ринит Тамак, мускул авыртуы, хәлсезлек, аппетит кимү, температура күтәрелү белән бергә бара. Күз яшьләре агу ихтималы озакка сузылмый, авыруның беренче ике-өч көнендә. Борыннан чыккан бүлендекләр акрынлап куера, каралана. Озакка сузылган салкын тию, аның авыр агымы вакытында ЛОР-табибка яки аллергологка мөрәҗәгать итәргә кирәк. Авыруның сәбәбен вакытында ачыклау һәм симптомнарны контрольдә тотарга, авыруның авыр барышын һәм катлауланулар үсешен кисәтергә ярдәм итә торган терапия үткәрү мөһим. Авыруның сәбәбе буларак серкәдән чыгарырга серкә аллергеннарына IgE билгеләмәсе ярдәм итәчәк. Анализ нәтиҗәле аллерген-специфик иммунотерапия (АСИТ) сайлау, туклануны һәм яшәү рәвешен төзәтү өчен үткәрелә. Санщит сайтында санитария куркынычсызлыгы һәм куркыныч авыруларны профилактикалау буенча файдалы мәгълүмат күбрәк.рус.

Федераль проектны гамәлгә ашыруның төп өстенлекләренең берсе » Яшәү өчен Инфраструктура «милли проектының» Уңайлы шәһәр мохитен булдыру " (алга таба – фкгс ФП) - халыкны территорияләрне төзекләндерү мәсьәләләре буенча карарлар кабул итүгә җәлеп итү. Россия Федерациясе дәүләт программасына 15 нче кушымтада китерелгән Россия Федерациясе субъектларының һәм Байконур шәһәренең заманча шәһәр мохитен булдыруның дәүләт программаларына һәм заманча шәһәр мохитен булдыруның муниципаль программаларына ярдәм итүгә федераль бюджеттан Россия Федерациясе субъектлары бюджетларына һәм Байконур шәһәре бюджетына субсидияләр бирү һәм бүлү кагыйдәләре нигезендә Россия Федерациясе Хөкүмәтенең 2017 елның 30 декабрендәге 1710 номерлы карары белән расланган «Россия Федерациясе гражданнарын һәркем ала алырлык һәм уңайлы торак һәм коммуналь хезмәтләр белән тәэмин итү» Россия Федерациясе субъекты муниципаль программаларны гамәлгә ашыру кысаларында төзекләндерелергә тиешле иҗтимагый территорияләрне сайлап алу буенча тавыш бирүне электрон рәвештә «Интернет» мәгълүмат-телекоммуникация челтәрендә, шул исәптән "Интернет" мәгълүмат-телекоммуникация челтәрендә, шул исәптән төзекләндерү объектлары өчен тавыш бирүгә. 2025 елның 21 апреленнән 12 июненә кадәр төзекләндерүгә планлаштырыла торган иҗтимагый территорияләрне сайлау буенча гражданнарның онлайн тавыш бирү өчен «дәүләт һәм муниципаль хезмәтләрнең (функцияләрнең) Бердәм порталы» федераль дәүләт мәгълүмат системасының кире элемтә платформасы аша, zagorodsreda.gosuslugi.ru Россия Федерациясенең барлык субъектлары – ФКГС ФП катнашучылары территориясендә 2026 елда төзекләндереләчәк иҗтимагый территорияләрне сайлау буенча Бөтенроссия тавыш бирү (алга таба – Бөтенроссия тавыш бирү) уза. Хәзерге вакытта гражданнарга 2025 елда Бөтенроссия тавыш бирүен уздыру турында мәгълүмат бирү чаралары үткәрелә. Уңайлы шәһәр мохитен формалаштыруда хезмәт катнашучылары өлешен арттыру максатыннан, Россия Төзелеш министрлыгы 2025 елның 26 апрелендә Бөтенроссия өмәсен үткәрү турында Карар кабул итте. Югарыда бәян ителгәннәр нигезендә Россия Төзелеш министрлыгы: ФКГС ФПНЫ гамәлгә ашыруда һәм Бөтенроссия тавыш бирүендә катнашучы барлык муниципаль берәмлекләрдә 2025 елның 26 апрелендә өмәләр үткәрергә.; мәгълүмат материалларын массакүләм мәгълүмат чараларында, социаль челтәрләрдә, тышкы реклама чыганакларында, белдерүләр такталарында, тарату материалларында һ. б. урнаштыру юлы белән гражданнарга Бөтенроссия өмәсен үткәрү турында мәгълүмат бирүне оештырырга.; бөтенроссия шимбә өмәсен үткәрү барышында волонтерлар җәлеп итү, мәгълүматны тышкы чыганакларга урнаштыру, тиешле тарату материалларын тарату һ. б. ярдәмендә халыкка Бөтенроссия тавыш бирү турында өстәмә мәгълүмат бирергә.; фкгс ФП брендбугын кулланырга; фкгс ФП кысаларында төзекләндерелгән иҗтимагый киңлекләрне өмәдә катнашучы территорияләр исемлегенә мәҗбүри тәртиптә кертергә; Бөтенроссия өмәсен уздыру барышында ФКГС ФП кысаларында төзекләндерелгән территорияләрдә мәдәни-ял итү һәм укыту чараларын уздыруны оештырырга; тиешле мәгълүматны (ишегалларында һәм подъездларда белдерүләр такталары, идарәче оешмалар сайтлары һ. б.) тарату юлы белән ишегалды территорияләрендә өмәләр үткәрү өчен идарәче оешмаларны җәлеп итүне оештырырга, шулай ук җыештыру өчен кирәкле инвентарь белән тәэмин итәргә; җәмәгать һәм ишегалды территорияләрен төзекләндерү буенча чаралар үткәрүне оештырырга, мәсәлән, агачлар утырту, территорияләрне яшелләндерү, урам җиһазларын буяу, фкгс ФП брендбугы нигезендә мәгълүмати табличкалар (щитлар) урнаштырырга. Россия Төзелеш Министрлыгында 2025 елның 15 маеннан да соңга калмыйча Бөтенроссия өмәсен үткәрү нәтиҗәләре турында форма нигезендә хисап мәгълүматын тапшырырга, оператив хезмәттәшлек максатларында мәгълүматны электрон почта адресына кабатларга region@pdminstroy.ru Excel форматында. Игътибар итәм, Бөтенроссия өмәсе датасын күчерүгә китерә торган хәлләр килеп чыккан очракта, аны Россия Федерациясе субъектында яисә муниципаль берәмлектә уңайлырак датага күчерү рөхсәт ителә. Россия Төзелеш министрлыгында элемтә өчен Шапотько Кристина Николаевна, телефон 8(925)138-89-67 һәм Гаврилина Наталья Михайловна, телефон 8(937)699-85-85.

«Татарстан Республикасы Муниципаль берәмлекләре советы» ассоциациясе тарафыннан гамәлгә ашырыла торган «республика исемнәре» видеопроекты кысаларында «Габбас Гыйматдинов: компромиссыз кеше»дигән яңа видео дөнья күрде. Видео КПССның Норлат-Октябрь райкомы беренче секретаре, Социаль Хезмәт Герое Габбас Кыям улы Гыйматдиновка багышланган. Шуңа бәйле рәвештә: - муниципаль хезмәткәрләр, авыл җирлекләре башлыклары арасында «Татарстан Республикасы Муниципаль берәмлекләре советы» ассоциациясенең YouTube һәм RuTube каналларына язылу оештырырга («Габбас Гыйматдинов: компромиссларсыз кеше» видеосы Советның YouTube каналында урнаштырылган: https://youtu.be/g4tB-2Ns8Wc һәм Rutube-каналда: https://rutube.ru/video/b005fc1084908c17b15e17c48e7f24c5/ - муниципаль хезмәткәрләргә, авыл җирлекләре башлыкларына видео караганнан соң лайклар куярга һәм комментарийлар калдырырга киңәш итәргә; - видео турында материалны бастырып чыгарырга (Телеграм-каналдагы материалга сылтама: https://t.me/asmotatarstan/2980) сезнең муниципаль берәмлекләрнең (шәһәрләрнең, районнарның, авыл җирлекләренең)Телеграм-каналларында; - видео турында материалны бастырып чыгарырга (ВКонтакте материалына сылтама: https://vk.com/wall-216315284_485) сезнең муниципаль берәмлекләрнең (шәһәрләрнең, районнарның, авыл җирлекләренең) «ВКонтакте» челтәрендәге пабликларда.

2025 елның 1 апреленнән санитар-экологик икеайлык кысаларында Татарстан Республикасында «ЭКОяз 2025» республика конкурсы (алга таба – Конкурс) старт ала, аның төп максаты-республика халкын табигатьне саклау акцияләрендә катнашуга җәлеп итү. Агымдагы елда Конкурс Экологик марафон форматында узачак. Конкурста теләге булган һәркем шәхси номинацияләрдә дә, командаларга берләшеп тә катнаша алачак. Халыкның экологик культурасын күтәрү максатында сорыйбыз конкурс турындагы мәгълүматны халыкка җиткерүдә ярдәм күрсәтергә сезгә буйсынган муниципаль берәмлекне, шулай ук урнаштырырга рәсми мәгълүмати ресурсларда яңалыклар хәбәрләре.